موزه خلیج فارس

موزه خلیج فارس در زمینی به مساحت تقریبی ۲۵ هزار متر مربع بنا شده است. ساختمان موزه خلیج فارس نمونه ای نادر و گرانبها در معرفی معماری جنوب ایران است و بی تردید هماهنگی، صداقت، خلاقیت و توجه به ارزش های هنری، معماری و فرهنگی منطقه ای در موزه خلیج فارس متجلی شده است.

موزه خلیج فارس در ۳ طبقه با زیر بنای ۲ هزار و ۴۰۰ متر مربع كه طبقه همكف یا اول دارای فضای معماری عمومی، خدماتی، كتابخانه تخصصی و نمایشگاه است، طبقه دوم به بخش مردم شناسی تعلق دارد كه شامل گالری بازار سنتی، آزادسازی قلعه هرمز، صید و صیادی است. طبقه سوم موزه خلیج فارس نیز با توجه به غنای فرهنگی، تاریخی استان هرمزگان شامل بخش های باستان شناسی است.

 

استان هرمزگان از حدود هزاره سوم پیش از میلاد تا كنون در كنار آب های نیلگون خلیج فارس به سانِ پلی مستحكم پیوند دهنده ی دنیای باستان شرق و غرب چه از لحاظ فرهنگی و چه از لحاظ داد و ستدهای تجاری آرمیده است. در كنار این همه ویژگی كه در نوع خود بی نظیر است وجود یك موزه مردم شناسی كه بتواند فرهنگ مردم و بومیان این منطقه را به منصه ظهور برساند كم بود كه این مهم با همت سازمان میراث فرهنگی استان هرمزگان ساخته شد و این موزه یكی از بهترین موزه ها در نوع خود است.

 

حاشیه خلیج فارس یكی از مهمترین مناطق تمدن بشری بوده است. خلیج فارس خود بستری است كه رفت و آمد از دو سو را ساده كرده و امكان داد و ستد و مبادله كالارا فراهم كرده است. در جریان این مبادلات بازرگانی فرهنگ و اندیشه و جهان بینی پیرامون آن پراكنده شده و تمدن خاص خود را شكل داده است.

بخش های موزه خلیج فارس :

گالری بازار سنتی

گالری بازار سنتی نخستین گالری در این بخش از موزه خلیج فارس است كه وضعیت بازار را به نمایش گذاشته است.

آنچه مسلم است نقش بازار در انتقال فرهنگ است. بازار مكانی مهم برای انجام پژوهش های اجتماعی و فرهنگی می باشد. مردم شناختی یك بازار سنتی گویای نوع معیشت منطقه و شهر از قبیل كشاورزی، دامداری، صنعت و آداب و رسوم منطقه نیز نوع پوشاك و تغذیه و تمام مسائلی كه مردم با آن سرو كار دارند است.

 

گالری بازار سنتی دارای ۱۱ مجسمه از جنس موم است كه مردم بومی را در حال اجرای كارهای مختلف نشان می دهد.

 

 

گالری آزاد سازی هرمز

در سال ۱۵۰۷ میلادی نیروهای پرتغالی به فرماندهی آلفونسو آلبورد كرک جزیره هرمز را تصرف كردند و در دماغه شمالی آن در محل یك دژ قدیمی اقدام به ساخت قلعه و تاسیسات نظامی و دفاعی نمودند كه مراحل ساخت آن ۳۰ سال به طول انجامید و آلبو كرک و نیروهای او به دلایل استراتژیكی و اقتصادی، تسلط بر تنگه هرمز را دنبال كردند تا به این طریق  به مسیر بازرگانی دریایی خلیج فارس – دریای مكران (عمان) تا هند و چین كنترل داشته باشند و هم از طریق ترانزیت دریایی با اخذ باج از كشتی های تجاری به اهداف اقتصادی خود دست یابند.

با تثبیت حكومت صفوی و قدرت گیری آن در زمان شاه عباس بزرگ (دوم) در سال ۱۶۲۲ میلادی به فرماندهی امام قلی خان با اجاره تعدادی كشتی از انگلیسی ها به جزیره هرمز یورش بردند و پس از ۱۱۵ سال این بخش از خاك كشور كه موقعیت استراتژیكی بسیار مهمی برخوردار بود را آزاد كردند.

 

با ورود به این گالری سنسورهای صدا فعال می شوند و صدای برخورد شمشیر، تفنگ سرپر ، توپ و غرش جنگجویان به گوش می رسد كه صحنه نبرد در قلعه هرمز را به نمایش می گذارد و ۵ مجسمه در حال جنگ می ببینید كه این مجسمه ها شامل امام قلی خان، یك سرباز و ۳ سرباز پرتغالی می باشد كه فرمانده آنها به دست امام قلی خان بر زمین افتاده و در حال جان دادن است. چهره های سربازان پرتغالی با چشم هایی از حدقه درآمده ترس و وحشت را تداعی می كند و ایرانی ها را با اطمینان از پیروزی نشان می دهد. در این گالری مجسمه ها به گونه ای ساخته شده اند كه صحنه یك نبرد واقعی را نشان می دهند.

 

گالری صید و صیادی

صید و صیادی به شیوه های مختلفی انجام می گیرد و مشاغل دیگری را چون قایق سازی، لنج سازی، تور بافی، گر گور بافی را به دنبال دارد كه به طور مستقیم با ماهیگیران در ارتباط هستند. صید با تورهای مختلفی چون تور پازوكی، تور شنا، تور گاریزی، تور حیال، قلاب های مختلف و صید با مشتا كه خود سیستم پیچیده ای است، انجام می شود. صید میگو و مروارید كه خواستگاه آن بندر لنگه در غرب بندرعباس و كیش بوده است از مشاغل مهم استان هرمزگان محسوب می شود.

با ورود به این گالری سنسورهای صدا فعال می شوند و صدای موج دریا و مرغان دریایی به گوش می رسد در این گالری چهار مجسمه با یك قایق و یك لنج روی دریا به معرض نمایش گذاشته شده است. برروی عرشه لنج ، ملوانی (جاشو) را می بینید كه در حال كشیدن طناب لنگر است . ناخدا با محاسنی سفید در انتهای لنج ایستاده كه با نصب دستگاه و وزش باد به آن سمت محاسنش تكان می خورد. در كنار لنج یك قایق همراه با مرد ماهیگیر را می بینید كه به قصد صید ماهی تور در دریا انداخته است. در كنار او شخصی به عنوان صیاد مروارید را مشاهده می كنید كه از قعر دریا بیرون آمده و صدفی كه در آن مروارید وجود دارد را به دست دارد.

 

این گالری بسیار زیبا طراحی شده به طوری که لنج و قایق بر روی دریا قرار گرفته و آبی آب دریا به زیبایی آن نیز افزوده است.

بخش باستان شناسی

طبق مطالعات و پژوهش های باستان شناختی، این منطقه از دوره پالئولتیك (كهن سنگی) گذرگاه جوامع و گروه های انسانی بوده است كه در آفریقا به سمت جنوب شرق آسیا گسترش یافته بودند. ابزارهای سنگی دوره پالئولتیك قدیم (حدود ۵۰۰ هزار سال پیش) كه از طرف میناب به دست آمده مؤید آن است كه منطقه هرمزگان در این دوره از نظر زیست محیطی و جغرافیایی توان تامین نیازمندی های معیشتی گروه های انسانی كه اقتصاد آنها متكی بر گردآوری خوراك و شكار بود را داشته است.

در این گالری اشیایی از جنس سفال، سنگ، فلز (مس، برنز و آهن) وجود دارد. ظروف سفالی، ظروف سنگی از جنس سنگ صابون و مرمر، مجسمه، ابزار و تیغه های سنگی و سفالی كه تیغه های سفالی برای نخستین بار در دی ماه ۸۶ در لایه نگاری تم مارون رودان كشف شده كه تاكنون در ایران و جهان نمونه مشابه آن گزارش نشده است، سر پیكان و سر نیزه های جنس برنز و نیز تعدادی از برنز های لرستان نیز در میان آنها به چشم می خورد.

این اشیا مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد تا هزاره اول پیش از میلاد است (یعنی از ۵ هزار سال تا ۳ هزار سال قبل)

گالری دوره تاریخی

دوره تاریخی حد فاصل دوره هخامنشی تا پایان دوره ساسانی (سده ۷ قبل از میلاد تا سده ۷ میلادی) منطقه هرمزگان به عنوان یكی از پایگاه های مهم بازرگانی – اقتصادی و سیاسی – نظامی ایران مد نظر قرار گرفت. مدارك به دست آمده از بررسی های مناطق رودان، میناب، حاجی آباد مبین آن است كه در طول دوره اشكانیان ( ۲۵۰ قبل از میلاد تا ۲۲۴ میلادی) حوزه فرهنگی هرمزگان یكی از مهم ترین مناطق استراتژیكی – اقتصادی و فرهنگی امپراطوری اشكانی (پارت) و ساسانی به شمار می‌آمده است. در گالری دوره تاریخی اشیای سفالی، سنگی، فلزی به معرض نمایش گذاشته شده است كه شامل ظروف سفالی، ریتون سفالی، زیور آلات از جنس سنگ های قیمتی، سر پیكان برنزی می‌شود كه عموماً مربوط به دوره اشكانی و ساسانی است و از مناطق بشاگرد، میناب، رودان و حاجی آباد به دست آمده است.

 

 

گالری دوره اسلامی

با اتكا به مدارك باستان شناختی و اسناد تاریخی و سفرنامه های جهانگردان مسلمان و اروپایی یكی از مهم ترین مراكز تجاری ایران در حد فاصل دوره سلجوقی تا صفوی هرمز كهنه بوده است این مركز اقتصادی از طریق بازرگانی دریایی از یك سو با اروپا و از سوی دیگر با كشورهای عربی جنوب و جنوب غربی خلیج فارس و جنوب شرق آسیا و چین سطح وسیعی از مبادلات بازرگانی و به تبع آن ارتباطات فرهنگی بر قرار می‌كرده است.

هرمز كهنه بخشی از میناب امروزی بود كه با حمله سپاهان مغول رونق و شكوفایی خود را از دست داد و هرمز جدید یا جزیره هرمز فعلی جایگزین آن شد. در گالری دوره اسلامی اشیای سفالی، فلزی، چینی، سلادون و چوبی شامل ظروف سفالی چینی سلادون و آبی و سفید خنجرهایی از جنس نقره، جعبه های آرایشگری، عطردان به معرض نمایش گذاشته‌اند كه مربوط به دوره های مختلف اسلامی از سده های اولیه تا قاجاریه است.

گالری سكه

این گالری آخرین بخش موزه باستان شناسی است. در این گالری سكه هایی از جنس نقره، نیكل، برنز، مس مربوط به دوره های سلوكی (جانشین اسكندر در ایران) اشكانیان، ساسانیان، عرب ساسانی، اموی، ایلخانی، تیموری ، آق قویونلو ، صفوی، قاجاری و پهلوی به معرض نمایش گذاشته‌اند. سكه ها از قدیمی ترین آنها تا اواسط قاجاریه ضربی بوده و از اواسط قاجاریه به بعد ماشینی است و طیف زمانی 2300 سال قبل تا ۵۰ سال قبل را شامل می‌شود.

  

گالری دوره پارینه سنگی

این گالری شامل تندیس 3 مرد از دوره پارینه سنگی است که یکی از آنها پسر بچه ای است که در حال آوردن هیزم است و دیگری مردی درحال آوردن شکار و سومی در حال روشن کردن آتش.

 

 

 

• نکته: موزه خلیج فارس در مرکز شهر بندرعباس از ساعت ۹ صبح تا ساعت ۲۰ عصر پذیرای علاقه مندان است.

نظر شما در مورد این مکان چیست؟